ايرج و آل احمد در دادگاه شهرداري مشهد

اعتماد: خوانديم و شنيديم که اخيراً شهرداري فخيمه مشهد- حتماً در اجراي مصوبه شوراي نامگذاري شهر مشهد- نسبت به تعويض نام بلوار ايرج ميرزا به بلوار جلال آل احمد اقدام کرده است. تا اينجاي قضيه ايراد چنداني ندارد، همه مان کم و بيش با مقوله نامگذاري معابر در اين 30سال اخير آشنايي داريم و تاثير سلايق و محدوديت هايي که به تدريج طي اين سال ها به قوانين نانوشته تبديل شده اند را مي شناسيم.

زحمات ناشي از اين جابه جايي اجباري را هم لابد مستاجران قديم و جديد اين معبر (مرحومان ايرج ميرزا و جلال آل احمد) در آن دنيا با هم راست و ريس مي کنند و به اهل اين دنيا ربطي ندارد. اما چيزي که موضوع را از منظر ديگري قابل توجه مي کند شرح توجيهي اين اقدام است که شهرداري اعلاميه آن را در کوي و برزن نصب کرده و به طرق مختلف به آگاهي خلق الله رسانده است.

ترديدي نيست اهل هنر و انديشه به سبب قوي بودن احساسات شان از وجوه گوناگون شخصيتي برخوردارند که از ديدگاه هاي مختلف بعضي دلپذيرند و بعضي نامطلوب و اين ديدگاه ها طبعاً در جاي جاي آثاري که خلق کرده اند هم نمود پيدا کرده است. فرقي هم ندارد از قله هاي شعر و ادب فارسي چون مولانا و حافظ و سعدي گرفته تا متاخرين پيرو آنها مانند ملک الشعراي بهار، شهريار و ايرج. هر کس هم حق دارد بنا به سليقه خود هنرمند را به هر شکلي، تمام و کمال يا گزينشي دوست بدارد يا نپذيرد و البته حق ندارد آثار اين سليقه خصوصي را در حيطه مسووليت عمومي خود بنماياند.

واقعاً آيا ما حق داريم براي خوشايند کسي يا کساني هنرمندي را در منظر عام تخطئه کنيم و خط بطلان بر خودش و آثارش بکشيم؟ اين همان کاري است که شهرداري مشهد با ايرج ميرزا کرده است.

من هم مثل هزاران هزار ايراني ديگر شيفته مفاخر ادب ايران هستم و مثل همان هزاران هزار ايراني فرهنگ دوست از اينکه با منطقي اين همه سطحي و سست آن گونه با بي پروايي به ايرج ميرزا که بي ترديد يکي از اين مفاخر است، توهين کنند دلم مي گيرد و نگران مي شوم نکند با چنين منطقي فردا نام مبارک مولانا و سعدي و حافظ، نظامي، عبيد، ملک الشعرا، شهريار و بسياري ارزشمندان عرصه ادب فارسي را هم از روي معابر شهرها بردارند تا چشم کسي به آنها نيفتد و من باب مثال همين آخري، شهريار شيرين گفتار که خداوند روحش را قرين رحمت فرمايد، چه اشعار محکمي در مقولاتي که آقايان با آنها مخالفند، دارد که حتي ذکر عناوين آنها هم از حوصله اين مطلب خارج است. نکند به زعم اين آقايان که براي بعضي اشعار ايرج ميرزا اين گونه به او تاخته اند و نامش را پاک کرده اند براي شهريار اگر زنده بود- با اين نمونه هاي شعرش- مهدورالدم کمتر رضايت نمي دادند. به راستي آيا ايرج ميرزايي که آن قصيده ناب را در وصف مولاي متقيان با مطلع «خوش آنکه او را در دل بود ولاي علي» سروده، يا آن قطعه معروف در مذمت شراب (ابليس شبي رفت به بالين جواني) را گفته يا قطعه زيباي «جاه و جلال علي» و بسياري اشعار ديگر از اين دست را ساخته و پرداخته شايسته اين هتک حيثيت است؟