ری‌شهری:راه رويارويی با چالش‌ها؛بازگشت به اسلام

ایلنا: نماينده‌ ولي فقيه در امور حج و زيارت و سرپرست حجاج جمهوري اسلامي ايران در همايش بين‌المللي حج در کشور غنا شركت كرد.

در متن كامل سخنراني آيت‌الله محمد محمدي ري‌شهري آمده است:

فريضه حج يكي از نشانه‌هاي بارز و بلند وحدت مسلمانان و كنگره‌اي عظيم براي رسيدگي به چالش‌ها و تهديدهاي فراروي جهان اسلام و بررسي فرصت‌ها و راهكارهاي تعاون بر محور نيكي و تقوا و اعلام برائت از مشركان است. لذا از خداوند متعال مسئلت دارم كه تلاش‌هاي برگزاركنندگان اين محفل با شكوه و شركت‌كنندگان در آن را مبارك گرداند.

اين نشست در شرايطي برگزار مي‌شود كه با توطئه‌ دشمنان در كمين نشسته و كارگزاري بعضي ناآگاهان يا خودباختگان و تحريك مشتي خودفروخته، فتنه‌اي در جهان اسلام پديد آمده است و بذر كينه و نفاق و تفرقه و آشوب پي‌درپي در ميان امت پاشيده مي‌شود. از اين رو، ايران و رهبري و مراجع ديني، فكري و سياسي آن همواره بر ضرورت تحقق وحدت امت تأكيد داشته، رجال انديشه و علم و سياست جهان اسلام را به تدوين منشور وحدت اسلامي فرا خوانده‌اند تا گام ديگري در مقاوم‌سازي امت اسلامي در برابر هجوم استكبار برداشته شود.

آياتي كه در مطلع سخنان خود قرائت كردم، به پيوند ميان دو مفهوم تقوا و اخوت اشاره دارد و بر تحقق وعده‌ الهي، مبني بر دست ‌يافتن انسان‌هاي پرهيزگار به بهشت برين و جاودان تأكيد مي‌كند و جهاني آكنده از آرامش، صلح، امنيت و برخورداري از نعمت‌ها و دوري از رنج‌ها و ناملايمات را نويد مي‌دهد.

از ديدگاه قرآن، تقوا جز با پيروي از صراط مستقيم الهي و اجتناب از تفرقه، تحقق نمي‌يابد: (و ان هذا صراطي مستقيماً فاتبعوه و لاتتبعوا السبل فتفرق بكم عن سبيله ذلكم و صاكم به لعلكم تتقون)

«و بدانيد اين است راه راست من، پس از آن پيروي كنيد و از راه‌ها [ي ديگر] كه شما را از راه وي پراكنده مي‌سازد، پيروي مكنيد. اين‌هاست كه [خدا] شما را به آن سفارش كرده است، باشد كه به تقوا گراييد»

متأسفانه جهان اسلام در برهه‌ كنوني شاهد واقعيتي تلخ است. استكبار به رهبري آمريكا كه در پي تحميل نظامي تك‌قطبي بر جهان معاصر است و پس از فروپاشي اردوگاه شرق، تنها مانع تحقق سلطه‌ي خود را، مقاومت اسلامي و نيروهاي پايداري و جنبش بيداري اسلامي مي‌داند كه آن نيز برآمده از پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني ـ رضوان‌الله تعالي عليه ـ است، امروز همه‌ ترفندها را براي سركوب جنبش بيداري و درهم شكستن وحدت امت اسلامي به كار گرفته است و با ناكامي در طرح خاورميانه بزرگ، كه به نام اصلاحات سياسي و اجتماعي و گسترش دموكراسي و حقوق بشر طراحي شده است، فتنه‌هاي فرقه‌يي، قومي و سياسي و جنگ داخلي را چنان كه در فلسطين، لبنان و عراق شاهديم، به راه مي‌اندازد، بلكه مي‌كوشد تا فرآيند سياسي و ساختار نهادهاي قانوني را تحت تأثير قرار دهد، همان گونه كه در لبنان رخ داد و هم‌اكنون با تكيه بر دلارهاي نفتي براي تحقق آن در عراق برنامه‌ريزي مي‌شود.

متأسفانه در درون جوامع اسلامي هم گروهي، دانسته يا ندانسته، زمينه‌ساز يا مجري اين توطئه استكباري شده‌اند و از اين نكته غافل‌اند كه به بيان قرآن، فرعون زمانه براي تحقق هيمنه و علو و سلطه‌ي خود در زمين، اهل زمين را متفرق مي‌كند؛ گروهي از آنان را به استضعاف مي‌كشاند و بذر دشمني و كينه را در ميان آنان مي‌پراكند. اين افراد گوش خود را بر اين پند الهي بسته‌اند كه دوستي با دشمنان خدا و پيامبرش، به‌معناي‌ دوري از ايمان است: (لا تجد قوماً يؤمنون بالله و اليوم الآخر يوادون من حاد الله و رسوله)

«قومي را‌ نيابي كه به ‌خدا و روز بازپسين ايمان داشته باشند و كساني را ‌كه با خدا و ‌رسولش مخالفت كرده‌اند، دوست بدارند.

اسف‌بارتر اين‌كه اگر روزگاري تعدد و اختلاف آرا تنها در مباحثات فكري، فقهي و علمي، آن هم فقط در حوزه‌ عالمان و متخصصان منحصر بود يا حداكثر در چارچوب مجادلات حاكمان و صاحبان قدرت و منافع سياسي و اقتصادي باقي مي‌ماند، امروزه افراد و جريان‌هايي مي‌كوشند تا با طرح مسايل اختلاف‌انگيز در سطح رسانه‌ها، شبكه‌هاي ماهواره‌يي، سايت‌هاي اينترنتي و محافل عمومي، فتنه را در ميان آحاد امت و جوامع اسلامي ترويج كنند و با استفاده از احساسات و عواطف آنان، زمينه‌هاي درگيري و نزاع و برادركشي را به‌وجود آورند كه متأسفانه در مواردي نيز بدين كار موفق شده‌اند.

يكي از پيامدهاي خطرناك و زيان‌بار اين روند، واداشتن طرف مقابل به پاسخ‌گويي و كشاندن وي به معركه‌ درگيري و درافتادن در دامي است كه دشمنان تدارك ديده‌اند و چه بسيار هزينه‌ها و نيروهاي انساني، مادي و معنوي كه در اين روند هدر مي‌رود و از چرخه‌ي رشد و توسعه و تعالي ملت‎‌ها خارج مي‌شود. علاوه بر اين‌كه سرگرم شدن به اختلافات و غفلت از دشمن، زمينه را براي نفوذ او و غارت ثروت ملت‌ها فراهم مي‌كند و اين خسراني دوچندان است. اين در حالي است كه رهبران خيرخواه همواره بر مشتركات و تحريك نكردن عواطف تأكيد مي‌كنند. مقام معظم رهبري، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، در رهنمودهاي خود به كارگزاران حج فرمودند:

- براي افزايش انسجام اسلامي بايد بر اصول مشترك ملت‌هاي مسلمان تكيه كنيم.

- كج‌فهمي، توجيهات غلط، سوءتفاهم و بي‌اطلاعي از مباني صحيح تفكرات يكديگر، از موانع اصلي اتحاد است.

- تحريك عواطف مذهبي و فراهم كردن زمينه اختلاف، گناه است و كساني كه اين كار را انجام دهند در واقع به برآورده شدن هدف سازمان‌هاي جاسوسي آمريكا و رژيم صهيونيستي كمك كرده‌اند و در پيشگاه الهي به‌شدت مؤاخذه خواهند شد.

در اينجا از حديث مكرر اهميت وحدت مي‌گذرم و از ميان عوامل وحدت‌آفرين، به مواردي كه توجه به آن‌ها ضروري‌تر است، اشاره مي‌كنم: بي‌گمان، پس از توحيد و اطاعت از پيامبر، اهل بيت عليه‌السلام الگوي برتر و جلوه‌ استمرار خط پيامبر اكرم صلي‌الله عليه و آله و سلم و از عوامل مهم وحدت اسلامي هستند. هم از اين روست كه شاهد تلاش‌هايي در راستاي حمله به اين دژ استوار وحدت امت و تخريب آن هستيم.

بايد گفت كه امامان اهل بيت عليهم السلام و پيروان آنان، در طول تاريخ، حتي يك‌بار آغازگر هيچ جنگ و نزاع و اختلافي در درون امت نبوده‌اند و همواره در برابر ناملايمات دَم فرو بسته‌اند.

امروز نيز با پيروي از آموزه‌هاي مكتب اهل بيت (ع) بالاترين جلوه‌هاي مقاومت دليرانه عليه پليدترين دشمن، كه همان دشمن صهيونيستي است، در جنوب لبنان رقم زده شد و نيروهاي مقاومت اسلامي، به رهبري حزب‌الله، با الهام از امامان اهل بيت رسول خدا (ص) اگر چه از درون زخم ديدند، اما هرگز سلاح خود را از رويارويي با دشمن به سوي نيروهاي داخلي منحرف نساختند تا جلوه‌اي درخشان از وحدت را محقق سازند.

عامل ديگر براي تحقق وحدت، مقاومت در برابر دشمن است. مقاومت هرچند با سختي‌ها و ناملايمات همراه باشد، اما كم‌ترين دستاورد آن دشمن‌شناسي و به‌كارگيري همه توان عليه او، به جاي پرداختن به اختلافات داخلي است. هم از اين روست كه امروزه استكبار جهاني مي‌كوشد تا دژ مقاومت و ممانعت را در افغانستان و عراق و لبنان و فلسطين و هر جايي كه صداي استقلال خواهي برمي‌خيزد، درهم شكند.

بايد تأكيد كنم كه علاوه بر تمسك به اصول ثابت دين و اعمال عبادي آن، تشخيص چالش‌ها و تهديدات و پيش‌بيني راهكارهاي رويارويي با آن‌ها و تحقق وحدت، اموري ضروري است.

حركت به سوي طرح گفتمان اسلامي واحد و جامع در برخورد با مسائل زمان،‌ گام ضروري ديگري براي تحقق وحدت اسلامي است؛ وحدتي كه مظهر اقتدار مسلمانان است و فرصتي به‌دست مي‌دهد تا ديدگاه‌هاي اسلامي با شيوه‌اي علمي تدوين شود و راه براي تحقق رشد علمي و توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جهان اسلام و بالندگي و شكوفايي جوامع اسلامي و استعدادهاي درخشان نهفته در آن هموار شود.

در اين روند، تأكيد بر بيداري اسلامي، تلاش براي تقريب و از بين بردن عوامل تفرقه، به‌كارگيري همه‌ ظرفيت‌هاي علمي، پژوهشي و تبليغي‌، ترويج فرهنگ مقاومت و دفاع از جهان اسلام، گسترش فعاليت‌هاي فرهنگي و اجتماعي و انجام مطالعات و پژوهش‌هاي بنيادين از مهم‌ترين وظايف كنوني است.

جهان اسلام نيازمند نهضت علمي و حركت به سوي توسعه براي همگامي با پيشرفت‌هاي جهان كنوني، به ويژه در مناطقي است كه از عقب‌ماندگي و فقر رنج مي‌برد و قاره‌ي آفريقا از جمله‌ي آن‌هاست.

توسعه‌نيافتگي اقتصادي، گسترش فقر و گرسنگي در برخي مناطق قاره، وابستگي اقتصادي و سياسي كه از جمله پيامدهاي دوران استعمار است، علاوه بر شيوع برخي بيماري‌ها و از جمله خطرناك‌ترين آن‌ها يعني ايدز و اخيرا آنفلوانزاي خوكي، در كنار درگيري‌ها و نزاع‌هاي محلي و قبيله‌يي، آن‌ گونه كه مناطق درگير جنوب سودان و سومالي شاهد آن است، همه نشانگر محنت‌هايي است كه امت اسلامي در اين قاره از آن رنج مي‌برد.

هم‌چنين تلاش‌هاي جاري براي ترويج انديشه‌هاي سكولار از يك سو و گرايش به تكفير از سوي ديگر را بويژه در مناطقي از مغرب عربي بايد افزود.

تنها راه رويارويي با اين چالش‌ها بازگشت به اسلام اصيل است كه در قرن‌هاي گذشته اين قاره را از بت‌پرستي و عقب‌ماندگي نجات داد و استعمارگران كوشيدند تا آن را دوباره به دوران گمراهي و تاريكي ـ از نوعي جديد ـ بازگردانند.

اميدوارم فرهيختگان حاضر در اين محفل نوراني، با بهره‌گيري از معنويت حج ـ كه در آستانه موسم انجام مناسك آن هستيم ـ همه‌تلاش خود را در راستاي تحقق اين اهداف بزرگ به‌كار گيرند. ان‌شاءالله.

در پايان ضمن تشکر مجدد پيشنهاد مي‌شود، اين گردهمايي ارزشمند همه ساله با توافق اکثر شرکت‌کنندگان با موضوعي مشخص در يکي از کشورهاي منطقه برگزار شود تا با هم‌فکري و تبادل ايده‌ها و تجربيات بتوانيم گام‌هايي مؤثر در حل مشکلات اجرايي و ارتقاي سطح معلومات حجاج و اطلاع‌رساني و توجيه آنان و بهره‌برداري هرچه بيش‌تر از منافع معنوي و مادي و فرهنگي حج برداريم و حج را کانون وحدت امت اسلامي و جايگاهي براي به نمايش گذاشتن اقتدار و عظمت امت اسلامي و کانوني براي تحول روحي و اخلاقي مسلمانان قرار دهيم.