شکایت بازماندگان زهرا کاظمی علیه ایران

عصر ایران: دادگاهی در کانادا چهارشنبه هفته جاری ادعا نامه " استفان هاشمی " فرزند زهرا کاظمی علیه جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار خواهد داد .

استفان هاشمی و وکلای مدافع وی دادخواستی برای دریافت 17 میلیون دلار غرامت از دولت ایران علیه مقامات سیاسی و قضایی ایران اقامه کرده اند .

قرار است دادگاه ایالتی کبک درشهر مونترال به ادعا نامه پسر زهرا کاظمی خبرنگار کانادایی – ایرانی که در 6 سال پیش در حادثه ای در زندان اوین جان باخت ، رسیدگی کند.

زهرا کاظمی در 2 تیر 1382 به دلیل اینکه از تجمع خانواده زندانیان سیاسی در مقابل زندان اوین عکسبرداری کرده بود ، بازداشت شد و 17 روز بعد در گذشت .

او در بازداشتگاه دچار آسيب ديدگی مغزی شد و پس از انتقال به بيمارستان در درگذشت. دادگاه ابتدا مرگ زهرا کاظمی را قتل شبه عمد اعلام کرد و يکی از مأموران اطلاعاتی را در اين ارتباط مجرم شناخت ولی دادگاه تجديدنظر اين حکم را نقض کرد و رأی داد که مرگ خانم کاظمی تصادفی بوده و او بر اثر کاهش قند خون ناشی از اعتصاب غذا، در حال ايستادن به زمين سقوط کرده و دچار ضربديدگی به سرش شده است.

روابط دولت کانادا با ایران پس از مرگ زهرا کاظمی رو به وخامت گذاشت و دولت اتاوا از زمان مرگ زهرا کاظمی تحت فشار مجامع حقوق بشری و وکلای مدافع خانواده کاظمی ، همواره تلاش کرده است تا مطرح بودن این پرونده را به عنوان یکی از موانع عادی سازی روابط دو جانبه بداند .

این دادخواست در حالی روز چهارشنبه مورد بررسی قرار خواهد گرفت ، که تا کنون برگزاری این دادگاه چندین بار با تاخیر مواجه بوده است . قانون مصونیت قضایی کشورها از تعقیب کیفری و حقوقی یکی از عمده ترین موانع حقوقی این پرونده است . طبق قوانین کانادا به جز در موارد تجاری ، دادگاه های کانادا صلاحیت رسیدگی به شکایات شهروندانشان علیه دولت های ثالث را ندارند .

پیش از این در دو مورد مشابه دادگاه های کانادا در شکایات شهروندانشان علیه دیگر دولت ها با اتهامات مشابه و برای دریافت غرامت ، رای به عدم صلاحیت دادند . یکی از موارد ،شکایت " ماهر آرار " یک شهروند سوری - کانادایی بود که علیه دولت سوریه به اتهام دستگیری غیر قانونی و شکنجه شکایت کرده بود . با وجودی که بازجویان کانادایی وجود شکنجه را مورد تایید قرار دادند ، اما دادگاه با توجه به قانون مصونیت تعقیب قضایی دیگر کشورها ، رای به عدم صلاحیت برای رسیدگی داد.

در یک مورد دیگر شکایت مشابه " هوشنگ بوذری " یک شهروند کانادایی - ایرانی از دولت ایران از سوی دستگاه قضایی کانادا مورد پذیرش قرار نگرفته است .

با وجودی که کاخ دادگستری در شهر مونترال روز چهارشنبه شاهد برگزاری دادگاه زهرا کاظمی خواهد بود ، اما تجربه پرونده های مشابه در گذشته نشان می دهد که دستگاه قضایی کانادا برای رسیدگی به این پرونده با مشکل عدم صلاحیت روبرو است .

استفان هاشمی خود در مصاحبه با رسانه های کانادایی اعلام کرده است که از دادگاه می خواهد که در مورد پرونده مرگ زهرا کاظمی قانون مصونیت قضایی تعقیب کیفری کشورهای ثالث را به کنار گذاشته و در این مورد استثنا قایل شوند .

وی در دادخواست خود مدعی شده است که مادرش در زندان مورد شکنجه قرار گرفته و مرگش در اثر شکنجه های وارده بوده است . در حالی که دولت ایران این اتهامات را رد کرده و در پرونده مرگ زهرا کاظمی در ایران ، علت مرگ برخورد سر با جسم سخت پس از کاهش قند خون در اثر اعتصاب غذا عنوان شده است .