هشت سال تعقيب و گريز رهبر القاعده

تهران امروز: اسامه بن لادن رهبر بزرگ‌ترين و خطرناك‌ترين گروه تروريستي جهان يعني القاعده چند روزي است كه دوباره خبرساز شده اين بار نه انتشار ويدئويي از اسامه يا از سوي معاون وي دكتر ايمن الظواهري بن‌لادن را در صدر اخبار نشانده بلكه اين مقامات ارشد آمريكايي هستند كه در اظهاراتي متناقض رهبر القاعده را مجددا به تيتر يك بسياري از رسانه‌ها تبديل كرده‌اند.

ابتدا رابرت گيتس وزير دفاع آمريكا مدعي شد كه اين كشور اطلاعي از بن‌لادن در دست ندارد و يك روز بعد از آن جيمز جونز مشاور امنيت ملي ايالات متحده گفت كه احتمال رفت‌وآمد متناوب بن‌لادن در مرزهاي پاكستان و افغانستان وجود دارد و سرانجام ديروز ژنرال مك‌كريستال فرمانده نيروهاي آمريكايي در افغانستان مدعي شد كه تا بن‌لادن زنده است القاعده نيز هر روز تقويت مي‌شود.

وي كشته شدن بن لادن را در نابودي القاعده مهم دانست. ظاهرا دور جديدي از بازي آمريكا – بن‌لادن شروع شده است. هشت سال از پيكار شديد ايالات متحده در افغانستان مي‌گذرد و اين كشور از همه تلاش‌هاي اطلاعاتي، نظامي، سياسي و مالي خود بهره برده تا بتواند اثري از اسامه بن‌لادن رهبر سازمان تروريستي القاعده بيابد. اما با اين وجود چرا ايالات متحده در دستيابي به اين هدف خود ناكام مانده است.

آيا اين مساله به توان سازماندهي و شبكه‌اي بودن ساختار القاعده و ناتواني كارگزاران اطلاعاتي و امنيتي ايالات متحده به نفوذ در آن برمي‌گردد يا اينكه بيشتر بهانه‌اي است در دست رهبران آمريكايي تا حضور نظامي خود در منطقه را همچنان ادامه دهند.بن‌لادن كجاست و چگونه سازمان جهاني خود را به گونه‌اي اداره مي‌كند كه توان رديابي او وجود ندارد؟

ايالات متحده با وجود برخورداري از توان اطلاعاتي و امنيتي بالا همچنان به دنبال اوست و در طول مدت هشت سال حضور نظامي افغانستان هنوز نتوانسته اطلاعات جامعي از محل اختفاي وي بيابد و هرگاه مي‌خواهند از مخفيگاه بن‌لادن سخن بگويند از احتمالات و شايدها سخن مي‌گويند.

لئون پانتا رئيس سيا با بيان اينكه عمليات تعقيب بن‌لادن همچنان ادامه دارد، مي‌گويد: هر روز اين سوال را از نيروهايش مي‌پرسد كه بن‌لادن كجاست و هميشه هم يك جواب را مي‌شنود، نمي‌دانيم!

جيمز جونز، مشاور امنيت ملي ايالات متحده در تازه‌ترين موضع‌گيري در اين‌باره اظهار داشته «احتمال» مي‌رود كه رهبر القاعده به تناوب از محل اختفاي خود در پاكستان به افغانستان رفت‌وآمد كرده باشد. پيش از او رابرت گيتس وزير دفاع آمريكا نيز گفته بود ما اطلاعات كاملي از بن‌لادن نداريم و اگر داشتيم او را مي‌گرفتيم.

با پايان يافتن اشغال افغانستان به وسيله شوروي، اسامه بن‌لادن در دهه 1990 جبهه ديگري را در مبارزه با اشغالگران سرزمين‌هاي اسلامي گشود و با صدور بيانيه‌هاي متعددي در سال‌هاي 1996 و 1998 از ايالات متحده به خاطر اشغال سرزمين وحي، حمايت از اسرائيل به عنوان دشمن اسلام و مسلمين نام برد و از عزم خود براي «جهاد» عليه نصراني‌ها و يهوديان سخن گفت. به دنبال آن حملات تروريستي متعددي توسط نيروهاي وابسته به القاعده عليه منافع و اتباع ايالات متحده در داخل آمريكا (حمله به مركز تجارت جهاني 1993) حمله به سفارتخانه‌هاي آمريكا در كنيا و تانزانيا، پايگاه نظامي آمريكا در ظهران عربستان و... انجام شد.

در مقابل ايالات متحده نيز با شليك 75 موشك به پايگاه القاعده در جلال‌آباد و خوست افغانستان و همچنين كارخانه داروسازي الشفا در سودان در سال 1997 به پيكار عليه آن برخاست. ايالات متحده 55 ميليون دلار براي سر بن‌لادن جايزه تعيين و تمامي دارايي‌هاي وي را مسدود كرد. در سال‌هاي 1999 و 2000 اطلاعات جامعي از رفت‌وآمدهاي بن‌لادن وجود داشت و حتي سامانه‌هاي ماهواره‌اي بن‌لادن را در قندهار رصد كرده بودند و همه چيز براي دستگيري او آماده بود و پيشنهاد آن به بيل كلينتون رئيس‌جمهور وقت آمريكا داده شد ولي رئيس‌جمهور از صدور اين تصميم امتناع ورزيد.

با حمله نيروهاي القاعده به ناو كول ايالات متحده در سواحل يمن در 12 اكتبر 2000، دستگاه‌هاي امنيتي و اطلاعاتي آمريكا گزارش‌هاي خطرناكي را از گستره فعاليت القاعده در سراسر جهان ارائه دادند. با اين حال كاخ سفيد چندان به اين گزارش‌ها وقعي نمي‌گذاشت تا اينكه 11 سپتامبر 2001 به وقوع پيوست.

هرچند القاعده در ابتدا از پذيرفتن مسئوليت آن خودداري كرد ولي با انتشار بيانيه‌اي در سايت اينترنتي خود آن را «جهاد»ي عليه ايالات متحده و مظاهر تمدن غربي دانست. به دنبال چنين رويداد دهشتناكي بود كه ايالات متحده تحت رهبري نومحافظه‌كاران نبرد خود را عليه القاعده و رهبر آن بن‌لادن آغاز كرد.