لنز شش هزار دلاری

مجید جویا: صنعت دوربین‌های عکاسی در آستانه یک انقلاب عکاسی دیجیتال قرار دارد. ولی یک مدل جدید از لنز تله 300 میلیمتری نیکون که در این هفته معرفی شد؛ نشان می‌دهد که دست کم بخشی از بازار عکاسی کاملا آرام و یکنواخت مانده است، هر چند که بقیه آن زیر و رو شده است. البته تجربه کار با این لنز، 5900 دلار برای عکاسان حرفه‌ای هزینه خواهد داشت.

به گزارش سی‌نت، عکاسی دیجیتال، بنا به دلایل متعددی به طور بنیادین با دنیای عکاسی فیلمی متفاوت است. بعضی از آنها به این شرحند: با استفاده از سنسورهای جدید حرکت، می‌توان در جاهایی که پیش از این عکاسی فیلمی امکان پذیر نبود عکاسی کرد. می‌توان با یک دوربین هم عکس گرفت و هم تصویر ویدیویی ضبط کرد. دوربین‌ها نه تنها می‌توانند زمان عکاسی را ثبت کنند، بلکه مکان آن را نیز ثبت می‌کنند. انتشار جهانی عکس‌ها بر روی اینترنت یا تغییر دادن آن با استفاده از نرم افزارها خیلی ساده است. و توان روزافزون محاسباتی این دوربین‌ها هر کاری را ممکن می‌سازد، از تشخیص چهره‌های خندان گرفته تا اصلاح کاستی‌های لنز.

ولی هنوز بعضی جاها بدون تغییر مانده‌اند. لنز‌های پیشرفته، با مهندسی پیچیده اپتیکال و قیمت بالا، یکی از آن قسمت‌ها هستند.

خیلی از کاربران دوربین‌های تک لنزی انعکاسی یا SLR، برای خرید لنزی غیر از لنزی که در هنگام خرید روی دوربین بوده است؛ (و معمولا یک لنز زوم 55-18 میلیمتری است که برای عکاسی مناظر داخلی و عکاسی توریستی مناسب است) سرمایه گذاری نمی‌کنند. آنهایی که می‌خواهند از مسابقات فوتبال فرزند خود عکاسی کنند، یک لنز زوم تله را به مجموعه دوربین خود اضافه می‌کنند، که معمولا به فاصله کانونی بین 200 تا 250 میلیمتر می‌رسد و چند صد دلار برای خرید آن باید پرداخت شود.

خوب پس چرا برای این که فوکوس کمی بیشتر شود و به 300 میلیمتر برسد، باید این همه پول پرداخت شود؟

سرعت، مهم‌ترین دلیل
لنزهای تله ابتدایی معمولا در زوم کامل، دیافراگم بازی ندارند؛ (در بیشتر آنها دیافراگم برای حالت زوم کامل 5.6 است)؛ معنای آن این است که در نور کم امکان عکاسی از حرکات سریع محدود می‌شود. هر چه عدد دیافراگم کمتر باشد، به این معنی است که از لنز نور بیشتری عبور می‌کند، و دیافراگم 2.8 لنز AF-S Nikkor 300mm f2.8G ED VR II شرکت نیکون به این معنی است که این دوربین می‌تواند با سرعت شاتر 4 برابر یک لنز با دیافراگم 5.6 عکاسی کند.

لنز همچنین باید بزرگتر باشد تا عکاسی با استفاده از دوربین‌های پیشرفته‌تر فریم کامل که محدوده سنسورهای تصویر در آنها به اندازه یک فیلم 35 میلیمتری است امکان پذیر گردد. بیشتر دوربین‌های اس‌ال‌آر دیجیتال سنسورهای تصویر کوچکتری دارند، و حسگرها در دوربین‌های تمام اتوماتیک حتی از آنها هم کوچکتر است، امری که استفاده از لنز‌های کوچکتر را ممکن می‌سازد.

ولی یک سوال اینجا مطرح می‌شود: در حالی که ظرفیت‌های عکاسی دوربین‌های اس‌ال‌آر ارزان قیمت، با بهتر شدن حسگرها روز به روز بهتر می‌شود، آیا واقعا نیازی به پرداخت این همه پول برای این لنز فوق سریع وجود دارد؟ آیا نمی‌توان ISO دوربین را یک یا دو پله بالاتر برد و آنگاه با استفاده از همان لنزهای معمولی با دیافراگم 4 یا 5.6 عکاسی کرد؟

جدیدترین دوربین اس‌ال‌آر نیکون، مدل D3S می‌تواند در ISO 102,400 عکاسی کند، و نرم افزار جدید پردازش تصویر آن نیز شاهد پیشرفت زیادی در حذف نویزهای تصویر در ایزوهای بالا بوده است.

اس‌ال‌آر کنونی من هم می‌تواند در ایزو 6400 عکس‌های با کیفیت تری به نسبت حالت ایزو 1600 در دوربین قبلی من بیندازد. به این ترتیب شاید شما ترجیح بدهید که از ایزوی بالاتر استفاده کنید تا اینکه مبلغ بیشتری برای لنز بپردازید، ولی این کار عواقب خود را دارد.

به یک دلیل، سیستم آتوفوکوس دوربین‌های اس‌ال‌آر امروزی با لنز‌های با دیافراگم بازتر بهتر عمل می‌کند. دیافراگم بازتر به معنای عمق میدان دید کمتر است، که عکاس را قادر می‌سازد تا پس زمینه را تار سازد و عمده تمرکز بر روی موضوع اصلی عکس قرار گیرد. در عین حال، دیافراگم بازتر به معنی سرعت بیشتر عکس در نور کم است.

یک ویژگی دیگری که لنزهای حرفه‌ای را متفاوت‌تر می‌سازد؛ مخصوصا لنزهای با فاصله کانونی ثابت؛ کیفیت عکس است. آنها معمولا دقت بیشتر، اعوجاج کمتر، سایه و تیرگی کمتر در حاشیه عکس، کنتراست بالاتر، تصویر طبیعی‌تر، و عدم انطباق کمتر رنگ (تاثیر جانبی نامطلوبی که ناشی از مسیرهای متفاوت فرکانس‌های مختلف نور در داخل لنز است) را به همراه دارند.

اینجا هم، عکاسی دیجیتال مسئله را حل کرده است. نرم افزارهایی مانند فوتوشاپ، می‌توانند خیلی از مشکلات نوری را حل کنند؛ و البته هر روز بر تعداد دوربین‌هایی که خودشان اینکار را انجام می‌دهند نیز افزوده می‌شود. و خیلی از دوربین‌ها نیز امروزه سایه حاشیه عکس را خود اصلاح می‌کنند. در دوربین‌های پیشرفته هاسلبلاد، نرم افزار خود قسمتی از فرایند عکاسی محسوب می‌شود، و خیلی از مشکلات لنز را بعد از عکاسی برطرف می‌کند.

ولی اصلاح تصویر پیش از رسیدن نور به حسگرها فواید خود را دارد.

برای مثال، به رغم اینکه نرم افزارها می‌توانند خیلی از مشکلات تصاویر ثابت را برطرف کنند، امروزه اس‌ال‌آرها توان ضبط ویدیو را هم دارند. اصلاح ویژگی‌های نوری 24 تا 60 فریم در ثانیه چالش بزرگی است؛ مخصوصا که تنظیمات فواصل کانونی و تقطه فوکوس ممکن است در طول تصویر برداری تغییر کنند و در نتیجه اصلاحات مورد نیاز در تصاویر یکنواخت نخواهند بود.

خیلی از ویژگی‌های دیگر وجود دارند که باعث تفاوت لنزهای حرفه‌ای می‌شوند. برخی جزئیات در لنز 300 میلیمتری: دوربین اتوماتیک کانن خود مشکلات ناشی از اعوجاج نور در لنز را برطرف می‌کندحالتی برای بازگشت سریع به آخرین تنظیم فوکوس، شیشه مخصوص برای حفاظت از سطح جلویی لنز، سه قطعه لنز با پراکنش بسیار کم و حد اقل انکسار نامتقارن نور،ة یک مولفه لنز غیر کروی برای به حد اقل رساندن اعوجاج، یک پوشش منیزیوم، و پوشش نانوکریستال نیکون برای حذف انعکاس داخلی لنز. این‌ها دلایللی هستند که سبب شده‌اند تا پژوهش، مهندسی و ساخت این لنز اینقدر پر هزینه شود.

سیستم‌های الکترونیکی مانند آتوفوکوس که در لنزهای عادی هم وجود دارند، در این لنز هم یافت می‌شود. دیگری تثبیت حرکت است که نیکون آن را کاهش لرزش می‌نامد. فناوری این دوربین از ژیروسکوپ‌های کوچکی بهره می‌برد تا حرکت را در لنز تشخیص بدهند و سپس سرووموتورهای کوچکی یکی از مولفه‌هی لنز را حرکت می‌دهند تا لرزش جبران شود.

لنز 300 میلیمتری نیکون در مقایسه با پیشینیانش از فناوری کاهش لرزش موثرتری استفاده می‌کند. طبق محاسبات نیکون، این لنز 4 پله دیافراگم را در لرزش جبران می‌کند؛ به عبارت دیگر این دوربین، در صورتی که موضوع عکس ثابت باشد و در اثر حرکت دوربین، باید عکس در 400/1 ثانیه گرفته شود، اجازه می‌دهد که این تصویر، در 25/1 ثانیه برداشته شود.

در مقام مقایسه باید گفت که سری قبلی لنز 300 میلیمتری با دیافراگم 2.8 نیکون، سه پله جبران را امکان پذیر می‌ساخت. خیلی از منتقدین بر این باورند که ادعاهای شرکت در مورد تاثیر واقعی فناوری تثبیت حرکت بیش از حد خوشبینانه است، ولی البته در این که خیلی موثر است شکی نیست.