چشم انداز صنعت قطعه سازي آذربايجان شرقي

به گزارش خبرخودرو ، تبريز در صنعت قطعه سازي و ماشين سازي ، نيم قرن سابقه دارد .

به گزارش خبرنگار خبرخودرو ، در دهه 40 طبق راهبرد توسعه صنعتي کشور ، تبريز و اراک براي استقـرار صنايع سنگيـن و ماشين سـازي انتخاب شدند ؛ درپي اين تصميم ، نخستين کارخانه هاي صنعتي با استفاده از فناوري اروپا درغرب شهر صنعتي تبريز شکل گرفت .

صنايع بزرگي همچون تراکتورسازي ، ماشين سازي ، ايدم ، پمپ ايران ، پيستون سازي ، موتوژن و چرخشگـر جزو نخستين صنايع بزرگ ايران بودند که دانش فني شان از کشورهايي چون آلمان ، هلند ، چک ، مجارستـان سوئد ، اتريش ، شوروي سابق و روماني به ايران منتقل شد .

" تقي توکلي " وزير نيرو و صنايع رژيم پهلوي که صاحب صنايع کبريت سازي توکلي ، کبريت سازي مشهد و برخي صنايع کوچک در تهران است به خبرنگار ما مي گويد : هدف دولت وقت در انتخاب تبريز به عنوان محل استقرار صنايع سنگين در کشور ، وجود توانايي هاي ويژه اقتصادي در اين شهر بزرگ بود .

او مي افزايد : پس از تاسيس واحدهاي بزرگي مانند ايدم ، موتوژن ، چرخشگر ، پمپ ايران و پيستون سـازي در تبريز ، کارگران ماهر ، فني و مهندساني که در اين واحدها مشغول بودند بصورت انفرادي و گروهـي صنعت قطعه سازي ايران را بوجود آوردند .

توکلي تاکيد مي کنـد : پيش از پيروزي انقـلاب و در سـال 1355 حدود60 درصد قطعات مورد نيـاز صنايع خودروسازي در تبريز توليد مي شد اما اکنون اين ميزان به کمتر از 20 درصد رسيده است .

قائم مقام سازمان صنايـع و معـادن آذربايجان شرقـي هم با تاييد اين مطلب مي گويد : هم اکنون 440 واحد توليد انواع قطعات خودرو در آذربايجان شرقي فعال است که ازاين واحدها 18 واحد با اشتغال بيش از 50 نفـر 72 واحد با اشتغال 10 تا 50 نفر و 350 واحد با اشتغال حدود 10 نفر فعال هستند .

اسکندري ، مهمترين توان توليد قطعه سازان آذربايجان شرقي را در توليد قطعات اتوبوس ، کاميون ، کاميونت سواري ، تراکتور ، موتور گيربکس ، ديفرانسيل ، بدنه خودرو ، جلوبندي ، سيم فرمان ، تعليق خودرو ، ايمني اتاق و قطعات پلاستيکي بر مي شمارد و مي افزايد : هم اکنون علاوه بر صنايع کوچک ، صنايع بزرگي چــون چرخشگر ، موتوسازان ، تراکتورسازي ، بنيان ديزل ، ايدم ، پيستون سازي و بلبرينگ سازي فعال هستند .

او مي گويد : توان توليد کارخانه بزرگ ايدم تبريز تحت ليسانس آلمان بقدري مطابق استانداردهـاي جهــان است که اکنون موتورهاي ديزلي ساخت ايدم به آلمان و سوئد صادر مي شود و بر روي کاميـون ها و يدک کش هاي ببش از 20 تن اروپا کار گذاشته مي شود .

کارشناس امور خودرو سازمان صنايع و معادن آذربايجان شرقي هم در اين باره مي گويد : سالانه بطور ميانگين 47 ميليون عدد انواع قطعه در صنايع سبک و سنگين با وزن 563 هزار تن در استان آذربايجان شرقي توليد و روانه بازارهاي داخلي و خارجي مي شود .

سلطاني مي افزايد : سالانه حدود 16 هزار دستگاه انواع موتورهاي ديزلي درشهر صنعتي تبريز توليد مي شود که براين اساس تبريز به بزرگترين توليدکننده انواع موتورهاي ديزلي در خاورميانه معروف شده است.

او ، ظرفيت اسمي توليد گيربکس خودروهاي سنگين را در اين استان سالانه 41 هزار دستگاه اعلام مي کند و مي گويد : علاوه بر اين ظرفيت توليد قطعات مخصوص لوکوموتيو و راه آهن 360 هزار قطعه ، موتورسيکلت 40 ميليون قطعه ، دوچرخه 75 هزار قطعه و تراکتور و ادوات کشاورزي حدود يک ميليون قطعه است .

سلطاني مي افزايد طبق راهبرد توسعه صنايع خودروسازي آذربايجان شرقي اين استان توان توليد 100 هزار دستگاه خودرو سواري را دارد و هم اکنون روزانه 450 دستگاه پيکان وانت در کارخانه ايران خودروي تبريـز توليد و به بازارهاي داخلي ارسال مي شود.

او ، با اشاره به توليد انواع اتوبوس و کاميون در آذربايجان شرقي مي گويد : در حال حاضر در کارخانه اتوبوس سازي آنا کاغذکنان ميانه1500 دستگاه اتوبوس، درکارخانه رخش خودرو تبريز1500 دستگاه،در خودروسازي آذربايجان هزار دستگاه و ارس خودرو ديزل هم نيز 3 هزار کاميون توليد مي شود.

مسافري رئيس سازمان صنايع و معادن آذربايجان شرقي هم به خبرنگار ما مي گويد : هم اکنون استان هاي تهران ، آذربايجان شرقي ، مرکزي ، قزوين ، اصفهان و خراسان در صنايع قطعه سازي کشور نقش مهمي دارند اما استان آذربايجان شرقي در توليد قطعات صنايع سنگين موتوري و کشاورزي حرف اول را مي زند و حدود 200 هزار نفر بطور مستقيم در حوزه صنعت قطعه سازي استان مشغول بکار هستند .

کارشناسان ، ورود بي رويه قطعات از کشورهايي همچون چين به ايران ، افزايش هزينه هاي توليد ، مواد اوليه و جانبي ، مشکلات ناشي از بحران اقتصادي در صنايع خودروسازي جهان ، پايين بودن فناوري توليد در اغلب صنايع قطعه سازي ، ورود بي رويه ماشين آلات خط توليد مستعمل از کشورهاي ديگر ، پرداخت نشدن به موقع بدهي واحدهاي قطعه ساز از سوي شرکت هاي خودروساز و نبود حمايت هاي لازم درمواقع بحراني ، نبود مديريت بازاريابي و فعال نبودن اغلب واحدهاي قطعه سازي در حوزه صادرات را مهمترين مشکلات صنايع قطعه سازي مي دانند .

رئيس سازمان صنايع و معادن آذربايجان شرقي مي گويد : پس از نشست هاي کارشناسي راهکارهايي براي رونق صنعت قطعه سازي آذربايجان شرقي پيشنهاد شده که اهم آن بدين شرح است :

- ايجاد خوشه هاي صنعتي در بخش خودرو

- بازسازي و نوسازي ماشين آلات صنايع قطعه سازي به منظور بهبود کيفيت توليد

- کاهش هزينه هاي توليد با استفاده از روش هاي فني و مهندسي

- تصويب قوانين لازم براي کاهش واردات قطعات خودرو و حمايت از توليد داخلي

- پرداخت به موقع بدهي از سوي شرکت هاي خودروسازي

- گسترش رشته هاي مرتبط با صنعت خودرو و قطعه سازي در دانشگاههاي کشور

- توجه به مقوله بازاريابي و صادرات در صنعت قطعه سازي

فريدون جعفري تبريزي رئيس هيأت مديره انجمن قطعه سازان و ماشين سازان تبريز هم در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به پيشينه 50 ساله قطعه سازي در استان آذربايجان شرقي ، خواستار برنامه ريزي هاي لازم براي صدور انوع قطعات سبک و سنگين خودرو ساخت داخل به شرکت هاي بزرگ خودورسازي جهاني شد .

او مي گويد : بيشتر شرکت هاي فعال در توليد قطعات يدکي خودرو و وسايط نقليه سبک و سنگين در شهر صنعتي تبريز استانداردهاي متداول ايزو 9001 و 9002 را در زمينه تضمين کيفيت دارند .

جعفري تبريزي مي افزايد : هم اکنون برخي از شرکت هاي سازنده قطعات خودرو ، محصولات خود را به ترکيه و اروپا صادر مي کنند و از رونق خوبي برخوردار هستند اما بايد تلاش کرد با برنامه ريزي منسجم و حمايت هاي دولتي مازاد ، توليد قطعات خودرو را به بازارهاي جهاني هدايت کرد و علاوه بر کسب درامد و توسعه اشتغال به ارز آوري نيز توجه کرد .

عليرضا قصيري رئيس دفتر ساپکو غرب و شمال غرب کشور نيز مي گويد : براي کمک به صنعت و پويايي قطعه سازي استان آذربايجان شرقي اخيراً نمايشگاهي از توليدات متنوع آنان در محل کارخانه ايران خودرو تبريز برپا شد و 100 واحد قطعه سازي در اين نمايشگاه آخرين محصولات توليدي خود را به نمايش گذاشتند .

او مي افزايد : هم اکنون ايران خودرو تبريز براي تأمين قطعات وانت پيکان توليدي با 35 شرکت فعال از استان هاي آذربايجان و شمال غرب کشور قرارداد تامين و خريد قطعه منعقد کرده است و در صورت راه اندازي خطوط جديد ايران خودرو در کارخانه تبـريـز روند همــکاري قطعه سازان شمال غرب کشور با ايران خودرو افزايش خواهد يافت .

قائم مقام رئيس شرکت ايران خودرو تبريز هم مي گويد : هم اکنون 539 قطعه توليدي صنايع و واحدهاي قطعه سازي منطقه بطور مستقيم به کارخانه ايران خودرو تبريز منتقل مي شود و استان آذربايجان شرقي به تنهايي توان توليد 70 درصد قطعات مورد نياز اين کارخانه را داراست.

صادقيان مي افزايد : هم اکنون روزانه 400 دستگاه وانت پيکان در کارخانه ايران خودرو تبريز توليد و به 30 استان کشور ارسال مي شود و ايران خودرو تبريز تاکنون براي تأمين قطعات مورد نياز جلسات مختلفي را با سرمايه گذاران و قطعه سازان تبريزي گذاشته است و طبق برنامه ،خطوط جديد ايران خودرو به کارخانه ايران خودرو تبريز منتقل خواهد شد که در اين صورت بخش قابل توجهي از قطعات يدکي بصورت بومي تهيه خواهد شد .

محسن خادم عرب باغي رئيس انجمن قطعه سازان و ماشين سازان آذربايجان شرقي نيز مي گويد : با وجود اينکه تأمين قطعات مورد نياز خطوط توليدي صنايع کوچک نيز مدنظر ماشين سازان تبريز است با اين حال از ظرفيت کامل واحدهاي قطعه سازي وماشين سازي استان استفاده نمي شود و برخي از اين واحدها با ظرفيت 30 درصدي کار مي کنند.

او مهمترين مشکل کنوني قطعه سازان آذربايجان شرقي را پرداخت نشدن مطالبات واحدهاي قطعه ساز توسط کارخانه هاي تراکتورسازي تبريز و ايران خودرو مي داند و ميگويد: بدهي اين 2 کارخانه به قطعه سازان استان از ميلياردها تومان فراتر رفته است.

در همين حال ناهيدي استاد اقتصاد دانشگاه هاي تبريز معتقد است : در صورت پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني مهمترين بخش ضربه پذير کشور صنعت خودروسازي است چرا که اين صنعت رقابتي نيست و محصولات توليدي هم از لحاظ کيفيت و هم از لحاظ ظرفيت حرفي براي گفتن در بين خودروسازان جهان ندارد .

اما رضا رحماني نماينده مردم تبريز و نائب رئيس کميسيون صنايع مجلس شوراي اسلامي نظري مخالف دارد و مي گويد : زمينه جهاني شدن قطعه سازي ايران فراهم شده است و به جرأت مي توان گفت که تنوع توليد قطعه کشور مي تواند از خودرو بيشتر باشد .

او مي افزايد : تنوع و کيفيت توليد ، قيمت مناسب ، نياز بازار و تعامل با قطعه سازان جهان و کشاندن سرمايه گذاران خارجي به صنعت قطعه سازي کشور و بازاريابي مناسب همه و همه مي تواند در رونق وپويايي اين صنعت مؤثر و کارساز باشد .