مروری بر وضعیت تامین قطعات نیم ساخته، داخلی و وارداتی و ارزبری در صنعت خودرو

به گزارش خبرخودرو، عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور ضمن اشاره به نحوه تامین انواع قطعات نیم ساخته، داخلی و وارداتی، از وجود انحصار در صنایع بالادستی و تاثیر آن بر صنعت قطعه‌سازی و میزان ارزبری در صنعت خودرو خبر داد.

حسن زارع‌نژاد در گفتگو با خبرنگار خبرخودرو اظهار داشت: بخشی از قطعات نیم ساخته قابل تولید در داخل هستند و بخشی وارداتی هستند که ارزبری چندانی نیز ندارند.

وی افزود: قطعات نیم ساخته تولید داخل ا‌ز سوی واحدهای تولیدی رده یک و مجموعه‌سازان بیرون‌ سپاری می‌شوند به طوری که با اعمال برخی از تغییرات در نهایت به مرحله مونتاژ می‌رسند.

عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور گفت: نحوه تولید قطعات نیم ساخته به موضوعیت و چگونگی کار بستگی دارد. برخی از قطعات 10 درصد، برخی 20 درصد و برخی دیگر 30 تا 70 درصد بیرون سپاری می‌شوند.

زارع‌نژاد بیان کرد: به عنوان مثال در ساخت پولی‌های‌ خودرو، 20 تا 25 درصد عملیات ریخته‌گری توسط ریخته‌گران خارج از واحدهای تولیدی به تولید می‌رسند و یا برای ساخت قطعه جلوداشبورد، مقادیری از مواد اولیه از بیرون تهیه می‌شود و با جمع‌آوری نهایی مجموعه داشبور ساخته می‌شود.

وی در ادامه به موتور، انجین خودرو و گیربکس اشاره کرد و افزود: برخی قطعات گیربکس نیز ممکن است توسط مجموعه تولیدکننده گیربکس تولید شود و ساخت برخی از قطعات آن بیرون سپاری شود و در نهایت با سرهم بندی اجزای مختلف، گیربکس به تولید می‌رسد. این نحوه تامین و تولید تحت عنوان قطعات نیم ساخته نامگذاری می‌شود که در نهایت بر اساس چگونگی کار مونتاژ آنها در داخل انجام می‌شود.

عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با بیان اینکه حجم اندکی از واردات به قطعات نیم ساخته اختصاص دارد، تصریح کرد: قطعات الکترونیکی همچون فرمان الکترونیکی، بردها و کابل‌های الکترونیکی از طریق واردات تامین می‌شوند و مونتاژ آنها در داخل صورت می‌گیرد. همچنین در خصوص خودروهای سنگین، برخی از قطعات این خودروها در داخل به تولید می‌رسند و برخی از جمله مواد اولیه مورد نیاز وارداتی هستند.

زارع‌نژاد با تصریح بر اینکه به طور کلی ارزبری در صنعت خودرو چندان زیاد نیست و داخلی سازی نیز بستگی به ظرفیت خودروسازی دارد، گفت: برخی از قطعات در چهار سال گذشته وارداتی بوده‌اند اما اکنون داخلی‌سازی می‌شوند که قطعه توربو یک نمونه از آن است. بخشی از قطعات کمپرسور کولر وارداتی است و آن قدر مصرف آن در داخل بالا نیست که تولید انبوه آن در داخل مقرون به صرفه باشد.

وی در پاسخ به این پرسش وقوع انحصار در کیفیت و قیمت مواد اولیه، ناشی از مشکلات تامین مواد اولیه به چه معنا است و ناشی از چیست، گفت: انحصار در توزیع مواد اولیه اگر منظور مواد اولیه در صنایع بالادستی و داخلی باشد، می‌توان گفت که بخشی از صنایع بالادستی در داخل کشور تقریبا و انحصارا در اختیار دولت است مانند فولاد مبارکه و صنایع پتروشیمی که به دلیل وجود برخی از امتیازات و مزیت‌ها در داخل کشور تولید می‌شوند و بر همین اساس انتظار می‌رود که تامین آن برای خریداران داخلی به نرخ فوب خلیج فارس و یا حتی 30 درصد بالاتر از آن نباشد بدین معنا که ارزان‌تر از واردات تمام شود، در حالی که انحصار، موجب شده این نوع مواد اولیه گران‌تر به دست قطعه‌سازان برسد.

عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور گفت: بخشی از فولادهای خاص آلیاژی در داخل تولید نمی‌شود و به عنوان مثال در ساخت قالب کاربرد دارند اما به دلیل حجم اندک مورد نیاز، واردات آنها مقرون به صرفه نیست با این وجود برخی از تامین کنندگان عمده با ارزهای ویژه نسبت به واردات آن اقدام می نمایند که بدین ترتیب گران‌تر به دست مصرف‌کننده می‌رسد و اینها تبعات منفی برای صنعت خودروسازی کشور به همراه دارد.

زارع‌نژاد همچنین از افزایش 5 برابری بهای انرژی گاز در سال 1400 به عنوان یک نوع انحصار یاد کرد و افزود: تحمیل این هزینه بر صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی موجب تضرر این صنایع می‌شود مگر اینکه این هزینه‌ها از محلی جبران شود.

وی در پایان به انحصار تولید بخشی از بردهای الکترونیکی توسط 5 تا 6 کشور اشاره و خاطرنشان کرد: خوشبختانه تولید تدریجی این قطعات در ایران آغاز شده است. صرفنظر از این قطعات، خودرو ارزبری چندانی ندارد. در رابطه با ماشین‌آلات موردنیاز صنعت خودرو نیز می‌بایست واردات انجام شود که البته تامین آن نیز بستگی به سیاست‌های ارزی دولت و چگونگی تامین ارز دارد.